Hervorming van het systeem van alimentatie – onderhoudsgeld ex-partner?

Onderhoudsgeld ex-partner. Wat zijn de basisprincipes?

• Beide ex-partners streven er samen naar om na de scheiding hun levensstandaard van tijdens hun samenleving zo dicht mogelijk te kunnen blijven benaderen.
• Ex-partners kunnen vrij met elkaar afspreken of er een onderhoudsuitkering van de ene aan de andere partner betaald zal worden na het beëindigen van de relatie.
• Wanneer zij kiezen voor een onderhoudsuitkering tussen hen mogen zij zelf het bedrag, de duurtijd en de modaliteiten bepalen.
• De ex-partner die in staat van behoeftigheid verkeert kan volgens de wet een onderhoudsuitkering vorderen.
• Wanneer een rechtbank gevraagd wordt te beslissen dan worden de bepalingen uit artikel 301 B.W. gevolgd.

Wat zijn mogelijke invalshoeken bij het bepalen van het onderhoudsgeld?

• Afspreken dat er geen onderhoudsuitkering bepaald of gevorderd wordt
• Forfaitair bedrag en duurtijd in overleg bepaald tussen ex-partners
• Een door de rechtbank opgelegde onderhoudsuitkering en duurtijd
• Een bedrag en duurtijd bepaald na objectivering (éénzijdig of samen)
• Een éénmalige betaling onder de vorm van een kapitaalsuitkering
• Een regeling in het kader van een vereffening en verdeling

Wat is de staat van behoeftigheid en hoe bereken je dat?

• Welke berekeningsmethode dient met te hanteren?
  -De wetgever geeft geen specifieke richtlijnen of cijfermodellen.
• Wat is de definitie van ‘staat van behoeftigheid’?
  -De wetgever blijft hier vaag over.

Het resultaat van een gerechtelijke procedure waar de rechter op basis van pleidooien en bewijsstukken van de advocaten ‘recht spreekt’ kan sterk verschillen naargelang de aanpak in diverse gerechtelijke arrondissementen en de arbitraire rechtspraak die soms wordt toegepast. Wij illustreren dit aan de hand van twee vonnissen, één uit het arrondissement Antwerpen (2009) en één uit het arrondissement Brussel (2012). Bekijk de samenvatting van de vonnissen hier.

Hoe bepaalt de rechtbank het bedrag van de onderhoudsuitkering?

Beide ex-partners samen of een rechter kunnen het bedrag van de onderhoudsuitkering vastleggen. Wanneer een rechter het bedrag vaststelt houdt hij rekening met de 'staat van behoefte' van de echtgenoot die een onderhoudsuitkering vraagt. Er wordt echter geen éénvormige objectiverings- of rekenmethode gehanteerd door de verschillende rechtbanken.

Elementen om rekening mee te houden Wanneer een rechtbank het verzoek tot een onderhoudsuitkering evalueert zal zij rekening houden met de onderstaande elementen.

Bij toekenning legt de rechtbank het bedrag vast op basis van de staat van behoefte van de uitkeringsgerechtigde.

• Hiervoor wordt rekening gehouden met de inkomsten en de mogelijkheden evenals met de aanzienlijke terugval van de economische situatie van de uitkeringsgerechtigde.
• De waardering van de terugval gebeurt op basis van de duur van het huwelijk, de leeftijd van de partijen, de organisatie van hun noden tijdens het huwelijk en het ten laste nemen van de kinderen voor en na.
• Bij toekenning kan de rechter maximaal een duurtijd van betaling opleggen die gelijk is aan de duurtijd van het huwelijk. Uitzonderlijk kan er een verlenging worden gevraagd.
• De rechter kan ook beslissen dat het bedrag van de alimentatie na verloop van tijd geleidelijk zal dalen.
• ‘Gemanipuleerde’ staat van behoefte kan aanleiding geven tot het niet (of sterk verminderd) toekennen van een onderhoudsuitkering.
• Uitkeringen zijn onderhevig aan de consumptie index.
• De rechtbank kan op een later tijdstip nog aanpassingen toestaan in gevolge veranderende omstandigheden. Dit geldt niet wanneer partners dit uitdrukkelijk uitsluiten in bv. een EOT akkoord.
• De regeling kan ook onder de vorm van een kapitaal worden geregeld.
• Bij overlijden van de uitkeringsplichtige stopt de betaling. De uitkeringsgerechtigde mag een onderhoudsuitkering vorderen t.a.v. de nalatenschap.
• Bij een nieuw huwelijk of wettelijke samenwoning of bij feitelijke samenwoning (als waren zij gehuwd) van de uitkeringsgerechtigde stopt de verplichting tot betaling, tenzij anders overeengekomen.
• De rechtbank kan maximaal een onderhoudsuitkering gelijk aan 1/3 van het inkomen van de uitkeringsplichtige toekennen.

Wanneer ex-partners samen de behoeftigheid van één van hen evalueren dan zijn zij vrij om met al dan niet met één of meer van de bovenstaande elementen rekening te houden.