Pensioenverdeling bij scheiding

Afspraken maken

Wat is jullie standpunt over levensverzekeringen, groepsverzekeringen, pensioensparen?

  • Vinden jullie dat de aanspraken van verzekering of pensioensparen eigendom zijn van een van beiden of zijn deze aanspraken gemeenschappelijk?
  • Krijgt de niet-eigenaar een vergoeding (bijvoorbeeld de helft van het bedrag dat met gemeenschappelijk geld aan premies werd betaald)?

Huidig wettelijk kader

Op heden gelden als referentie nog steeds de arresten van het Grondwettelijk Hof waarbij het uitgangspunt is dat spaargeld en dus ook spaargeld opgebouwd uit reserves in groepsverzekeringen/levensverzekeringen in de gemeenschap vallen (indien opgebouwd bij wettelijk stelsel of gemeenschap van goederen).

Als argumentatie wordt aangehaald dat de bijdragen aan de groepsverzekering die door de werkgever worden betaald, deel uit maken van het loon, waardoor de prestaties van de groepsverzekering als inkomsten uit beroepsbezigheden worden beschouwd die krachtens het Burgerlijk Wetboek gemeenschappelijk zijn.

 

Dit arrest ligt in de lijn van een ander arrest van het Grondwettelijk Hof uit 1999. Daarin besliste het Hof dat individuele gemengde levensverzekeringen (dekking overlijden en leven) beschouwd moeten worden als gemeenschappelijke goederen. De collectieve verzekeringen worden nu op dezelfde manier behandeld.

  • U bent gehuwd met het stelsel scheiding van goederen.

In het stelsel van scheiding van goederen is de echtgenoot die al werd uitbetaald of die nog premies aan het storten is in het kader van een groepsverzekering geen vergoeding verschuldigd aan de andere echtgenoot.

  • U bent gehuwd met een stelsel van gemeenschap van goederen / wettelijk stelsel.

Groepsverzekeringen behoren tot de huwgemeenschap voor wie gehuwd is onder een stelsel van gemeenschap van goederen. Dat is bijvoorbeeld het geval bij een huwelijk onder het wettelijk stelsel. Wie trouwt zonder huwelijkscontract valt automatisch onder het wettelijke stelsel.

Recent wettelijk kader

Er is recent (2013) een wetsontwerp door ministerraad goedgekeurd dat, onder voorbehoud van goedkeuring door het parlement, een onderscheid zal maken tussen de individuele levensverzekering en de groepsverzekering in geval van wettelijk stelsel of gemeenschap van goederen, meerbepaald:

Een groepsverzekering blijft eigen aan de ontvanger van de spaartegoeden.

  • In geval van een individuele levensverzekering zijn er 3 mogelijkheden:
  • Indien de verzekering werd genomen om de andere te verzekeren dan is het geld enkel voor deze persoon.
  • Indien de verzekeringsnemer zichzelf wenste veilig te stellen, dan mag hij dat geld ook hebben. Gemeenschapsgelden mogen echter niet exclusief in eigen voordeel gebruikt worden, dus dient nagegaan te worden hoeveel premies hiervoor uit de gemeenschapsgelden werden geput;

Indien de verzekering werd genomen ter veiligstelling van hun oude dag, dan is het geld voor hen beiden. Dat is immers spaargeld, en dat zal tussen hen gedeeld worden, ook indien ze scheiden vooraleer de verzekeringsuitkering uitbetaald wordt.

Voor de groepsverzekering dient men wel rekening te houden met het feit dat dit bij een echtscheiding wel in rekening kan gebracht worden bij de berekening van het onderhoudsgeld indien van toepassing, rekening houden met bv. een verschil in loopbaan en dus verschil in mogelijkheden tot aanvullende pensioenopbouw van de partners.

Verdeelregels

Eerst dient er een waardebepaling van het te verdelen bedrag te gebeuren. Om de waarde te bepalen kan u best het bedrag van de verworven reserves, opgebouwd met premies betaald na het huwelijk, als basis nemen voor de verdeling van de groepsverzekering op het moment van de echtscheiding. Hou ook rekening met te verrekenen belastingen en kosten evenals met eventuele eigen inbreng van voor het huwelijk.

De uitbetaling is reeds gebeurd: Jullie verdelen de ontvangen som.

De uitbetaling is nog niet gebeurd: ttz. de einddatum van het contract is nog niet bereikt: 

  • Afkoop:

Volgens de wet op de aanvullende pensioenen kan niemand nog vóór de leeftijd van 60 jaar van de kapitalen en intresten van zijn groepsverzekering opvragen. Wij raden u deze optie sterk af! De taksen op de afkoop van groepsverzekeringscontracten kan zeer hoog oplopen (tot 50% voor het gedeelte betaald door de werkgever). 

 

  • Jullie regelen de vereffening op einddatum:

Om de waarde te bepalen kan u best het bedrag van de verworven reserves, opgebouwd met premies betaald na het huwelijk, als basis nemen voor de verdeling van de groepsverzekering op het moment van de echtscheiding. Er wordt ook rekening gehouden met de kosten en taksen die de partner die de verzekering aanhoudt in de toekomst zal betalen evenals met eventuele eigen inbreng van voor het huwelijk.

Jullie spreken af dat de rechthebbende partner een vordering op de andere partner behoudt met voorrang op de erfgenamen. De uitvoering van deze afspraak dient dan vooraf formeel gevraagd te worden aan de verzekeraar.

  • Jullie regelen de vereffening op het ogenblik van de scheiding:

Jullie kunnen de groepsverzekering eventueel verrekenen met andere zaken die verdeeld worden zoals rekeningen, beleggingen, woningopbrengst,… Op deze manier is de groepsverzekering vereffend bij de scheiding en kan de partners op wiens naam het contract staat de polis in eigen naam verder zetten. De verworven reserves in het verzekeringscontract op het ogenblik van de scheiding zijn de basis voor de berekening. Er wordt ook rekening gehouden met de kosten en taksen die de partner die de verzekering aanhoudt in de toekomst zal betalen evenals met eventuele eigen inbreng van voor het huwelijk.

 

Aan welk tarief moet de belasting op de uitkering in rekening worden gebracht voor de verrekening? Er is immers een verschil tussen het ogenblik van de verrekening en de datum van de reële uitbetaling van de polis. Op deze vraag is geen éénduidig antwoord omdat de toekomst niet te voorspellen valt en er op heden geen concreet wettelijk kader bestaat mbt het bepalen van de te verrekenen bedragen. Er is tevens een grote complexiteit omdat de werkgeversbijdragen anders belast worden dan de werknemersbijdragen. Ook stortingen door de werknemer voor en na 1993 worden anders belast. En er is nog de Riziv bijdrage en de solidariteitsbijdrage.

 

Wil u beiden zekerheid over de werkelijke belastingen en kosten op einddatum van de polis dan kan u best de uitvoering van de vereffening uitstellen tot einddatum via een clausule in uw scheidingsovereenkomst en een melding aan uw verzekeraar. Uw familiaal bemiddelaar kan u hierbij helpen.

Als je gewezen huwelijkspartner ambtenaar was, kun je als uit de echt gescheiden huwelijkspartner slechts na het overlijden van je ex-partner aanspraak maken op een eventueel pensioen.

Als je ex-partner in de privésector of als zelfstandige gewerkt heeft, kun je onder bepaalde voorwaarden het pensioen voor uit de echt gescheiden personen genieten op basis van de loopbaan van je vroegere huwelijkspartner op het ogenblik dat deze met pensioen gaat.

Als de echtscheiding uitgesproken is, heb je onder bepaalde voorwaarden recht op het pensioen voor uit de echt gescheiden personen op basis van het inkomen van je vroegere huwelijkspartner tijdens het huwelijk. Dat recht heb je pas wanneer je de wettelijke pensioenleeftijd bereikt (behalve wanneer je voor die leeftijd persoonlijk recht had op vervroegd pensioen). Het beroepsinkomen dat je ex-huwelijkspartner tijdens je huwelijk had, wordt vermenigvuldigd met 62,50 %. Je moet hiervoor een aanvraag indienen bij je gemeentebestuur of bij de bevoegde pensioendienst, tenzij je al een pensioen van feitelijk gescheiden personen trok en de wettelijke pensioenleeftijd hebt bereikt.

Als je hertrouwt, verlies je het recht op het pensioen van uit de echt gescheiden persoon.

Voor meer informatie
- website rijksdienst voor pensioenen
- website Rijksinstituut voor de sociale verzekeringen der zelfstandigen
- website pensioendienst voor de overheidssector

Wanneer u beiden evenredig wettelijke pensioenreserves opbouwt kan u opteren om dit na de scheiding gewoon te laten verder lopen.

In geval van een onevenredige pensioenopbouw kunnen jullie een vrij te bepalen compensatieregeling afspreken. Bovendien kunt u eventueel aanspraak maken op een pensioen als uit de echt gescheiden echtgenoot/echtgenote. Dit kunt u krijgen op de pensioenleeftijd of op de dag dat u een (vervroegd) rustpensioen ontvangt en op voorwaarde dat u niet opnieuw gehuwd bent.

Heeft persoonlijk onderhoudsgeld invloed op de grootte van een echtscheidingspensioen?

  • Neen, bij de bepaling van de grootte van het echtscheidingspensioen wordt geen rekening gehouden met eender welk ander inkomen, dus ook niet met persoonlijk onderhoudsgeld.
  •  Ja, als het echtscheidingspensioen lager is dan het bedrag aan inkomensgarantie voor ouderen (= ouder dan 65 j)

In het geval dat het echtscheidingspensioen lager is kan een inkomensgarantie worden gevraagd. Bij de evaluatie van de toekenning van de inkomensgarantie neemt men wel de andere inkomsten in aanmerking.


De ScheidingsConsulenten biedt u een traject aan met als doel een evenwichtige EOT en dit tegen een vaste prijs. Geen verborgen kosten, geen rekeningen achteraf. De prijs wordt bepaald op het einde van een eerste vrijblijvend gesprek met jullie beiden. Sinds 2007 hielpen wij zo duizenden mensen op weg naar een nieuwe toekomst.

TIP: Ontvang de gratis ScheidingsGids boordevol relevante informatie

 

U gaat scheiden. Wat nu?

Hoe scheiden is afhankelijk van uw situatie en de keuzes die u maakt. De doorlooptijd en kostprijs is hieraan gelinkt. Op basis van onze jarenlange ervaring hebben we een korte vragenlijst ontwikkeld die u gepersonaliseerd advies geeft.

vraag advies