Het wettelijk stelsel

Indien u geen notarieel huwelijkscontract heeft opgesteld voor of tijdens uw huwelijk, dan bent u getrouwd onder het wettelijk stelsel. Heeft u wel een huwelijkscontract opgemaakt, lees dan verder onder “Het stelsel van scheiding van goederen” of “Het stelsel van de algehele gemeenschap”.

Het wettelijk stelsel verdeelt de goederen van de echtgenoten in drie vermogens:

• het eigen vermogen van de man
• het eigen vermogen van de vrouw
• het gemeenschappelijk vermogen

Vier basisregels:

Eigen zijn:

• Alle goederen die men bezit vóór het huwelijk
• Alle schulden die men vóór het huwelijk reeds heeft
• Goederen verkregen via nalatenschap of schenking
• Schulden ten laste van erfenissen of schenkingen

Gemeenschappelijk zijn:

• Alle beroepsinkomsten en inkomsten uit eigen goederen
• Alle goederen waarvan niet kan bewezen worden dat ze eigen zijn

Getrouwd met scheiding van goederen

Dit stelsel kent slechts twee vermogens: dat van de man en dat van de vrouw. Een gemeenschappelijk vermogen bestaat niet.

Goederen die samen worden aangekocht zijn onverdeeld, niet gemeenschappelijk. De echtgenoten blijven financieel onafhankelijk. Eigendom wordt bepaald door naam of bewijs.

Bij echtscheiding of overlijden worden enkel de onverdeelde goederen verdeeld. De rest blijft eigendom van degene op wiens naam ze staan.

Getrouwd in algehele gemeenschap van goederen

In dit stelsel is alles gemeenschappelijk, ongeacht wie het verwierf of betaalde, zelfs voor het huwelijk.

Bij echtscheiding of overlijden moet alles gelijk verdeeld worden. Dit kan zwaar aanvoelen, bijvoorbeeld bij geërfd bezit.

Het belangrijkste verschil is de bescherming van de gezinswoning. Zowel bij een huwelijk als bij een wettelijke samenwoning kan één partner de woning niet verkopen of wegschenken zonder toestemming van de ander, zelfs als die de enige eigenaar is. Bij feitelijk samenwonen bestaat deze bescherming niet.

Nee, niet altijd. Gehuwden erven automatisch minstens het vruchtgebruik van de hele nalatenschap. Wettelijk samenwonenden erven enkel het vruchtgebruik van de gezinswoning en de inboedel, en dit recht kan via een testament ontnomen worden. Feitelijk samenwonenden erven wettelijk gezien niets van elkaar; een testament is absoluut noodzakelijk.

Alleen binnen een huwelijk geldt een wettelijk vermoeden van vaderschap of meemoederschap. Als u wettelijk of feitelijk samenwoont, moet de partner het kind officieel erkennen om de juridische afstammingsband vast te leggen.

Als u trouwt zonder contract, valt u onder het wettelijk stelsel, waarbij alle beroepsinkomsten in een gemeenschappelijke pot vallen die bij scheiding door twee wordt gedeeld. Zowel wettelijk als feitelijk samenwonen leunt standaard aan bij een scheiding van goederen, waarbij ieders inkomen en vermogen gescheiden blijft.

Ja, maar enkel voor ex-echtgenoten en ex-wettelijk samenwonenden. In Vlaanderen kunnen zij bij de verdeling van de woning genieten van de "miserietaks" van 1% verdeelrecht, in plaats van het standaardtarief van 2,5%. Voorwaarde is wel dat wettelijk samenwonenden minstens één jaar hebben samengewoond. Feitelijk samenwonenden hebben dit voordeel niet.