Bij een scheiding rijzen er vaak vragen over het wettelijk en aanvullend pensioen. Houdt uw ex recht op een deel van uw pensioen? Wat bij weduwepensioen of pensioenvoordelen via de werkgever? Deze pagina brengt duidelijkheid over uw rechten en plichten.
Vraag gratis en vrijblijvend advies Download de ScheidingsGids (PDF)
← Terug naar het overzicht van scheidingsthema’s
In principe niet. In België valt het wettelijk pensioen buiten het huwelijksvermogen en wordt het niet verdeeld. Er bestaan wel uitzonderingen zoals het echtscheidingspensioen of de pensioensplitsing bij een feitelijke scheiding, die een impact kunnen hebben.
Nee, een algemene clausule waarin staat dat "ieder het zijne behoudt" is juridisch gevaarlijk en wordt sterk afgeraden. Het is cruciaal om elke polis (levensverzekering, groepsverzekering, pensioensparen) met naam, maatschappij en polisnummer te vermelden. Zo is er duidelijkheid over wat er precies verdeeld wordt en vermijdt u conflicten als er later een 'vergeten' polis opduikt met een aanzienlijke waarde.
Een groepsverzekering wordt beschouwd als deel van uw loon en behoort dus tot het gemeenschappelijk vermogen als u gehuwd bent onder het wettelijk stelsel. Omdat u dit kapitaal niet zomaar kunt afkopen, moet er een verrekening gebeuren. Dit kan onmiddellijk ('clean break') of via een afspraak voor een toekomstige verrekening bij de uitbetaling op pensioenleeftijd.
Het grote nadeel is dat de verzekerde partner zijn ex-partner onmiddellijk moet uitbetalen, terwijl hij of zij zelf nog geen geld heeft ontvangen. Bovendien is de berekening gebaseerd op de huidige fiscale wetgeving, terwijl de uiteindelijke belasting bij de uitbetaling veel hoger kan zijn. De verzekerde draagt dit risico alleen, wat erg onbillijk kan zijn.
Vaak wel. Een toekomstige verrekening, waarbij u afspreekt het kapitaal te delen wanneer het effectief wordt uitbetaald, is doorgaans eerlijker. Beide ex-partners delen dan samen het risico van wetswijzigingen en de uiteindelijke (para)fiscale lasten worden correct verdeeld op het moment van de uitkering. Deze optie is mogelijk in een Echtscheiding door Onderlinge Toestemming (EOT).
Deze antwoorden zijn gebaseerd op de cursus “Levensverzekeringen en groepsverzekeringen bij EOT in een wettelijk stelsel” door Nele Meersman, familiaal bemiddelaar en advocaat, beschikbaar via Portalus.Video.
© 2025 Scheidingsconsulenten.be. Deze content is auteursrechtelijk beschermd en mag niet zonder voorafgaande schriftelijke toestemming worden gekopieerd of hergebruikt.
Afspraken maken
Wat is jullie standpunt over levensverzekeringen, groepsverzekeringen, pensioensparen?
Wettelijk kader
Volgens vaste rechtspraak van het Grondwettelijk Hof vallen spaartegoeden, ook wanneer opgebouwd via groeps- of levensverzekeringen, in principe onder de huwgemeenschap bij een wettelijk stelsel of gemeenschap van goederen. Werkgeversbijdragen worden gezien als beroepsinkomen en maken doorgaans deel uit van de gemeenschap. Wie trouwt zonder huwelijkscontract valt automatisch onder het wettelijk stelsel.
Bij een huwelijk met scheiding van goederen blijven groepsverzekeringen in principe eigen. De echtgenoot die stortingen doet of reeds uitbetaald werd, hoeft geen vergoeding te betalen aan de andere partij, tenzij uitdrukkelijk anders afgesproken.
Let op: elke situatie is individueel. Rechters houden steeds vaker rekening met de oorsprong van de premies en de afspraken tussen de partners. Vraag advies aan een bemiddelaar of advocaat.
Verdeelregels en waardebepaling
Voor de verdeling van een groepsverzekering na scheiding is een waardebepaling cruciaal. Neem als basis het bedrag van de verworven reserves die opgebouwd zijn met premies betaald na het huwelijk. Houd rekening met taksen, belastingen, eventuele eigen inbreng en verrekeningen met andere vermogensbestanddelen.
Uitbetaling reeds gebeurd: jullie verdelen de ontvangen som.
Uitbetaling nog niet gebeurd: er zijn dan drie mogelijkheden:
Belasting op uitkering: het exacte tarief is moeilijk op voorhand te bepalen. Het hangt onder meer af van de verdeling tussen werkgever- en werknemersbijdragen, de stortingsdata (voor/na 1993), en toekomstige wetgeving. Overweeg om de effectieve vereffening uit te stellen tot op de einddatum van het contract, met vermelding in de scheidingsovereenkomst en melding aan de verzekeraar.
Tip: overleg met uw bemiddelaar over fiscale gevolgen en verrekeningsopties. Houd ook rekening met beleidsvoorstellen zoals het plan-Arizona (2025), dat mogelijk impact zal hebben op de fiscaliteit van aanvullende pensioenen.
Ex-partner was ambtenaar: u kunt slechts aanspraak maken op een overlevingspensioen na overlijden van uw ex.
Ex-partner werkte in de privésector of als zelfstandige: u kunt onder voorwaarden recht hebben op een pensioen voor uit de echt gescheiden personen. Dit gaat in wanneer u zelf de wettelijke pensioenleeftijd bereikt of op de dag van uw vervroegd pensioen.
Het beroepsinkomen van uw ex tijdens het huwelijk wordt voor 62,5% in rekening gebracht. U moet zelf een aanvraag indienen bij het gemeentebestuur of de bevoegde pensioendienst.
Let op: als u hertrouwt, verliest u dit recht.
Meer info: - Rijksdienst voor Pensioenen - RSVZ – zelfstandigenpensioen - PDOS – ambtenarenpensioen
Als beide partners ongeveer gelijk opgebouwde wettelijke pensioenen hebben, kunnen zij deze na de scheiding gewoon behouden.
Bij een ongelijk opgebouwde pensioenrechten kunnen jullie een compensatieregeling overeenkomen. Daarnaast kunt u mogelijk aanspraak maken op een pensioen als uit de echt gescheiden echtgenoot of echtgenote. Dit geldt bij het bereiken van de pensioenleeftijd of bij vervroegd pensioen, op voorwaarde dat u niet hertrouwt.
Wordt onderhoudsgeld mee in rekening gebracht voor het pensioen?
Als uw echtscheidingspensioen lager is dan het gegarandeerd minimuminkomen, kunt u onder voorwaarden een inkomensgarantie aanvragen.
Wat is voor u de beste manier om te scheiden? De juiste aanpak hangt af van uw situatie, uw voorkeuren en de mate van overleg met uw ex-partner. De kostprijs en doorlooptijd zijn sterk afhankelijk van de gekozen methode.
Op basis van onze jarenlange ervaring ontwikkelden we een korte vragenlijst waarmee u persoonlijk scheidingsadvies ontvangt, inclusief richtlijnen rond bemiddeling, kosten en juridische stappen.
Ontvang persoonlijk scheidingsadvies
In de kijker: De verdeling van levens- en groepsverzekeringen bij scheiding
Een scheiding roept veel vragen op over de verdeling van uw pensioensparen of groepsverzekering. Wat zijn uw rechten en hoe zorgt u voor een eerlijke regeling?
Download nu onze expert inzichten en krijg een helder overzicht van de wettelijke regels en de mogelijke afspraken die u kunt maken.
In de kijker: Levens- en Groepsverzekeringen (PDF)
Heeft u onze handige complete ScheidingsGids met een overzicht van alle thema's die bij een echtscheiding aan bod komen al ontvangen? Deze gids helpt u om duidelijkheid te krijgen over uw persoonlijke situatie en de te volgen stappen. Vraag de ScheidingsGids hier aan.
Download onze gratis ScheidingsGids boordevol tips & advies
Verhoog uw kans op een evenwichtige scheidingsovereenkomst dankzij ons bewezen stappenplan. Ontdek het stappenplan.