Vraag vrijblijvend advies Download ScheidingsGids (gratis)
Overzicht scheidingsinfo
Wat gebeurt er met de gezinswoning bij een echtscheiding?
Een gezamenlijke woning is vaak een belangrijk symbool van een gezin. Wanneer een relatie eindigt, rijst de vraag: wat gebeurt er met het huis? Dit kan een complex vraagstuk zijn, vooral als er kinderen bij betrokken zijn. Volgens cijfers van Statbel, de Belgische statistische dienst, eindigt ongeveer 40% van de huwelijken in een echtscheiding. Dit betekent dat jaarlijks duizenden koppels een beslissing moeten nemen over hun gezamenlijke eigendom. We lichten hieronder de 3 meest voorkomende opties voor u toe:
Optie 1: Eén van de partners neemt de woning over
Een veelvoorkomende keuze is dat één van de ex-partners de woning overneemt. Dit betekent dat diegene de resterende lening alleen verder moet afbetalen en de andere partner moet uitkopen.
Om de uitkoopsom te bepalen, wordt de huidige marktwaarde van de woning vastgesteld. Eventueel kan een onafhankelijke expert een schatting maken als er onenigheid is. Het openstaande kredietsaldo wordt vervolgens afgetrokken van deze waarde en het resterende bedrag wordt verdeeld volgens de oorspronkelijke inbreng van beide partners.
Stel bijvoorbeeld dat een woning een marktwaarde heeft van 450.000 euro en er nog een openstaande lening van 190.000 euro is. Het resterende bedrag van 260.000 euro wordt dan verdeeld. Indien beide partners evenveel hebben bijgedragen, moet de overnemende partner 130.000 euro aan de andere partner betalen.
Let op: bij de overname moet ook rekening gehouden worden met registratierechten, afhankelijk van de samenlevingsvorm. Wettelijk samenwonenden en gehuwden betalen doorgaans 1% verdeelrecht, terwijl feitelijke samenwoners 2,5% moeten betalen.
Financieel gezien kan het voor de overnemende partner zwaar zijn om de woning alleen te behouden. Naar schatting heeft slechts 30% van de scheidende partners voldoende financiële middelen om hun ex-partner direct uit te kopen zonder bijkomende leningen af te sluiten.
Indien extra financiering nodig is, kan een heropname van het terugbetaalde deel van de lening overwogen worden. Dit voorkomt nieuwe hypotheekkosten. Indien dit niet mogelijk is, kan een aanvullende lening afgesloten worden, al brengt dit extra kosten met zich mee.
Optie 2: Samen eigenaar blijven
Soms kiezen ex-partners ervoor om samen eigenaar te blijven, bijvoorbeeld tot de kinderen het huis uit zijn. Dit vergt echter heldere afspraken over de verdeling van de lening, verzekeringen en onderhoudskosten. Ook de huur of eventuele woonvergoeding voor de vertrekkende partner moet besproken worden.
Voor gehuwden moeten dergelijke afspraken notarieel vastgelegd worden. Samenwonenden kunnen onderling een schriftelijk akkoord opstellen. Een notariële akte biedt echter meer juridische zekerheid.
Het nadeel van deze optie is dat beide partijen financieel verbonden blijven aan de woning, wat het moeilijk kan maken om een nieuwe start te nemen. Banken zijn vaak terughoudend om een nieuwe hypotheek toe te kennen als iemand nog verantwoordelijk is voor een vorige lening.
Optie 3: Het huis verkopen
Als geen van beide partners de woning kan of wil overnemen, is verkoop de enige optie. De opbrengst wordt dan gebruikt om de resterende lening en bijkomende kosten, zoals een wederbeleggingsvergoeding en hypotheekschrapping, af te lossen.
Stel dat een woning wordt verkocht voor 420.000 euro en er nog een lening van 210.000 euro openstaat. Na aflossing blijft er 210.000 euro over, wat vervolgens verdeeld wordt volgens de oorspronkelijke inbreng.
Volgens vastgoedplatform Immoweb blijft een woning in België gemiddeld 4 tot 6 maanden op de markt voordat ze verkocht wordt. Dit betekent dat scheidende koppels rekening moeten houden met een periode van onzekerheid, waarin zij nog steeds de kosten van het huis dragen.
In sommige gevallen kan de verkoopprijs onvoldoende zijn om de volledige schuld te dekken. Dit kan leiden tot financiële complicaties waarbij één of beide ex-partners nog bijkomende bedragen moeten ophoesten.
Conclusie
Een scheiding brengt niet alleen emotionele, maar ook financiële uitdagingen met zich mee. Het is cruciaal om tijdig juridisch en financieel advies in te winnen. Elke situatie is uniek, en wat het beste werkt, hangt af van de financiële mogelijkheden en de onderlinge afspraken tussen de ex-partners.
De volgende stap:
Wat gebeurt er met de woning(en)?
Lees er hieronder meer over of contacteer een ScheidingsConsulent in uw regio voor bijkomende informatie.
Wanneer één van u tijdens de procedure of na de scheiding alleen in de woning blijft wonen terwijl u nog samen eigenaar blijf dient u afspraken te maken over het beheer van de woning en de kosten. Wie betaalt wat, hoeveel en wanneer.
Een bewonersvergoeding te betalen door de partner die in de woning blijft is gebruikelijk wanneer deze partner bv. geen deel van de lening overneemt of wanneer de woning schuldenvrij is. Het is immers zo dat diegene die de woning bewoont daar ook een voordeel in natura van heeft. De reëele huurwaarde aan marktconforme prijs is een mogelijk vergelijkingspunt. Een andere benadering is de samengetelde woonkost van beide partners gedeeld door twee.
OPGELET: wanneer u onder het wettelijk stelsel of in gemeenschap van goederen gehuwd bent kan u beter niet éénzijdig een compromis voor de aankoop van een nieuwe woning ondertekenen vooraleer u een eerste keer verschenen bent voor de rechtbank.
Het is namelijk zo dat wanneer u een aankoop in eigen naam doet tijdens de procedure en u hiervoor geen specifieke regelingen heeft getroffen met de notaris, deze aankoop nog in de gemeenschap zal vallen.
Het is dus van belang dat u zich goed informeert over de nodige clausules die moeten bijgevoegd worden in de verkoopsovereenkomst, ook de mede-ondertekening van de andere partner ter kennisname is van belang. Informeer u goed vooraleer een compromis te ondertekenen tijdens de procedure.
Inkopen betekent dat één van jullie het aandeel van de andere partner in de woning overneemt tegen een samen overeengekomen vergoeding. Een eerste belangrijke beslissing die u dient te nemen is op welke basis jullie de geschatte waarde van de woning willen bepalen.
Daarna is het van belang om ook in kaart te brengen wat de uitstaande hypothecaire schuld aan de bank is en of er ook eigen inbreng zoals bv. uit schenkingen of erfenissen dienen verrekend te worden. Eénmaal de waarde van de woning en de te verrekenen bedragen zijn overeengekomen kunnen jullie de overnameprijs samen bepalen. Raadpleeg ook de rekenmodule vereffening en verdeling van de woning bij scheiding.
Andere belangrijke zaken die u dient af te spreken zijn de regelingen rond de woning tijdens de procedure.
Let op, naast de overeengekomen overnameprijs zijn er nog enkele belangrijke kosten waar u rekening mee moet houden. Wanneer één van u de woning overneemt (inkoopt) dan is er een verdeeltaks te betalen. Lees meer over de verdeeltaks onder het thema 'Scheiden en belastingen'.
Andere belangrijke kosten die u dient te voorzien bij de afwikkeling van de toebedeling van de woning bij een echtscheiding zijn de notariële kosten. Deze bestaan voornamelijk uit erelonen, aktekosten, zegelrechten, kantoorkosten en daarbovenop 21% BTW. De grootste kost hierin zijn de erelonen. Wanneer u samen ieder voor de helft eigenaar van de woning bent en één van u beiden de woning inkoopt dan worden de erelonen berekend op de helft van de overeengekomen geschatte waarde van de woning. Via onze handige rekentool kan u een simulatie maken van de notariële kosten. Notariskosten en verdeeltaks bij verdeling woning bij echtscheiding.
OPGELET: Wanneer één van u beiden de lening en de hypotheek overneemt dient de andere partner de bank te vragen om ‘ontlast’ te worden als ontlener. De bank zal dit pas toestaan wanneer de afspraken voor overdracht tussen echtgenoten in de scheidingsovereenkomst en de notariële toebedelingsakte ondertekend zijn EN nadat de echtscheiding is overgeschreven in de Burgerlijke Stand.
Een eerste belangrijke beslissing die u dient te nemen is tegen welke prijs en via welke weg jullie de woning te koop zullen stellen. U kan dat zelf doen of u kan u laten bijstaan door een notaris of een vastgoedmakelaar. Voor de opmaak van uw scheidingsdossier is het van belang dat u afspreekt in welke verhouding de netto opbrengst van de verkoop van de woning tussen u beiden verdeeld wordt.
Om de netto opbrengst te bepalen dienen er mogelijk eerst een aantal zaken verrekend te worden zoals bv.
Andere belangrijke zaken die u dient af te spreken zijn de regelingen rond de woning in de periode dat de woning te koop staat.
En, niet te vergeten, maak ook afspraken voor het geval de woning niet binnen een bepaalde tijd verkocht is.
In onverdeeldheid houden wil zeggen dat u voor een bepaalde periode na de scheiding nog samen eigenaar blijft tegen afgesproken voorwaarden. Een eerste belangrijke beslissing die u dient te nemen is deze over de duurtijd van de onverdeeldheid, of anders gezegd, over de periode van gezamenlijk behoud van de woning.
De periode en de voorwaarden worden vastgelegd in een akte van onverdeeldheid die bij de scheidingsovereenkomst wordt gevoegd. Volgens de wet kan u de periode van onverdeeldheid voor maximaal 5 jaar laten vastleggen bij akte. Een verlenging is echter mogelijk mits de opmaak van een nieuwe akte. Anderzijds, wanneer u vroeger uit onverdeeldheid wil treden dan is dat steeds mogelijk mits gezamenlijk akkoord van u beiden.
Voor de opmaak van uw scheidingsdossier is het van belang dat u afspreekt hoe de vereffening en verdeling van de woning NA de periode van onverdeeldheid zal geregeld worden.
Andere belangrijke zaken die u dient af te spreken zijn de regelingen rond de woning in de periode dat de woning in onverdeeldheid is.
Wanneer u samen een huurwoning bewoont waarvan het huurcontract op beide namen staat en waar één van u beiden zal blijven wonen, spreek dan af wie het huurcontract zal overnemen en hoe u de vastgezette waarborg onder elkaar wenst te verrekenen. U kan best ook de eigenaar op de hoogte brengen om het huurcontract te laten aanpassen.
Bespreek ook hoe u eventuele opzegkosten in geval u beiden verhuist zal verrekenen met elkaar.
Onze dienstverlening richt zich tot mensen die samen tot een scheidings- en/of ouderschapsovereenkomst willen komen. De meest gehoorde reden is dat ze dit als ouders doen voor de kinderen. Ook wensen ze een lange procedure voor de rechtbank te voorkomen zodanig dat ze hun eigen leven snel weer kunnen oppakken.
De voordelen van onze aanpak:
De ScheidingsConsulenten biedt u een traject aan tegen een vaste prijs. Geen verborgen kosten, geen rekeningen achteraf. De prijs wordt bepaald op het einde van een eerste vrijblijvend gesprek. Sinds 2007 hielpen wij zo duizenden mensen op weg naar een nieuwe toekomst.
TIP: Ontvang de gratis ScheidingsGids boordevol relevante informatie
Als bemiddelingsorganisatie zijn wij ervan overtuigd dat scheiden via bemiddeling tal van voordelen biedt: U heeft een zeer grote slaagkans op een evenwichtige overeenkomst en het traject is goedkoper, sneller en aangenamer dan een gerechtelijke procedure. Lees meer over bemiddeling
Het is evenwel niet altijd mogelijk om SAMEN tot een overeenkomst te komen. Daarom bieden wij u via deze website ook de mogelijkheid om de hulp in te roepen van ervaren advocaten familierecht in uw eigen regio.
Lees meer over de keuze advocaat of bemiddelaar.
Meer informatieve video's rond scheidingsprocedures, scheiden en kinderen, scheiden en woning, scheiden en bemiddeling.
Kijk verder
Verhoog uw kans op een evenwichtige overeenkomst dankzij ons stappenplan.